Osmanlı’da kızların velisiz nikahına müsaade edilirken daha sonra bu müsaade neden kaldırılmıştır?
Osmanlı’da kızların velisiz nikahına müsaade edilirken daha sonra bu müsaade neden kaldırılmıştır?
Osmanlı’da 1544’e kadar veli rızası olmadan evlenme imkanı tanıyan Ebu Hanife’nin görüşü uygulanmıştır. Sonrasında ise İmam Muhammed’in görüşü tercih edilmiştir nedeni nedir peki hocam?
Temyiz gücüne sahip ve ergenlik çağına gelmiş kızların, velilerinin rızalarını almaksızın kendi irade beyanıyla evlenmelerine imkan tanıyan görüş Ebû Hanife ve Ebû Yusuf’a aittir. Bu görüş Osmanlı Devletinde 16. Yüzyılın ortalarına kadar uygulanmıştır.
Hanefi mezhebinde İmam Muhammed’e ait bir başka görüşe göre bu durumdaki genç kızlar ancak velilerinin rızalarını alarak evlenebilirler. Ona göre bu durumdaki kızla velisi arasında müşterek bir velâyet vardır; veliler bu durumdaki kızların rızalarını almaksızın evlendiremezler, kızlar da velilerin rızaları olmaksızın evlenemezler.
Ebû Hanife ve Ebû Yusuf’un görüşünün uygulandığı dönemlerde tam ehliyetli genç kızların, velilerinin rızalarını almaksızın evlenirken dikkat edecekleri şey seçecekleri eşin sosyal, iktisadi ve dini bakımdan kendi ailelerine denk bir kimse olmasıdır. Böyle bir denkliğin mevcudiyeti nikâh akdinin bağlayıcı olmasının bir şartıdır. Evlenecek kızlar bu şarta riayet etmezlerse velileri de bu evliliğe itiraz edip fesh ettirebilirler. Ancak bu hakkın kullanımında sınırsız bir sürenin olması söz konusu değildir. Bu evlilikte çocuk doğunca artık nikâhın feshi talep edilemez.
Osmanlı Devletinde Ebû Hanife ve Ebû Yusuf’un görüşü 951/1544 tarihine kadar uygulanmış, bu tarihte söz konusu görüş terk edilerek daha ihtiyatlı olan diğer üç mezhebin ve İmam Muhammed’in görüşü olan velinin izniyle evlilik uygulanmaya başlanmıştır.
URL Kopyala
