“Faiz yetmiş üç çeşittir. En hafifi kişinin annesiyle zina etmesi gibidir.” hadis’i sahih midir?

İbn Mesud’dan rivayet edildiğine göre, Peygamberimiz (s.a.s.) şöyle buyurdu: “Faiz yetmiş üç kısımdır / çeşittir. En hafifi kişinin annesiyle zina yapması gibidir…”^[1] Hakim bu hadisin sahih olduğunu belirtmiş, Zehebi de ona muvafakat etmiştir.^[2] Bu kadar büyük bir günah olan faiz yemek, cahiliye döneminde yaygın olduğu ve işlerine geldiği için, insanların iliklerine kadar işlemiş bir adet haline gelmiştir. İşte İslam dini nazarında bu kadar büyük bir suç olan faiz konusunu insanlara çok çirkin olduğunu göstermek ve muhatapları bundan uzaklaştırmak için, onların en çok tiksindiği bir misalle ortaya koymak, irşat üslubunun bir yansımasıdır.

Peygamberimiz (s.a.s.) bazen içinde bulunduğu toplumun örf ve adetlerine uygun bazı sözlerde bulunduğu gibi, bu örfe ve adetlere uygun bazı temsillere de yer verebilir. Böyle bir temsil ve misallerde var olan olumsuzluk, Peygamber Efendimize (s.a.s.) değil, mevcut örf ve adetlere aittir. İşte çirkin bir şeyin boyutunu göstermek için “kişinin annesiyle yatması” ile kıyaslama imkanını veren bu gibi temsiller / misaller her zaman olduğu gibi, o gün de kuvvetli bir ihtimalle revaçta idi. Bu nedenle Peygamber Efendimiz (s.a.s.) böyle bir misal beyan etmiş olabilir. Peygamber Efendimizin (s.a.s.) İslam nazarında en büyük yedi günahlar arasında yer alan faizin, bu çirkin boyutunu bu temsil ile göstermesi, belağate uygun olduğu gibi, irşat üslubuna da uygundur.

---

URL Kopyala