Hanımın haberi olmadan ikinci evlilik caiz midir?
Hanımın haberi olmadan ikinci evlilik caiz midir?
Eşimin haberi ve onayı olmadan imam nikahı ile bir hanım ile evlendim, bu evlilik geçerli midir? Ayrıca bir gün tartışırken kendisini boşadım. Aradan 1,5 ay sonra tekrar barıştık ve çok ama çok dikkat ediyoruz. Giden talak için tekrar nikah gerekli midir?
Erkeklerin dörde kadar kadın ile evlenmesinin caiz olduğuna inanmak imanın gereğidir. Ancak, birden fazla evlenmeyi düşünen erkek, eşler arasında davranış, geceleme, adalet, giyim, ihtiyaçları giderme ve diğer konularda aralarında hiç bir fark gözetmeyeceği konusunda kesin kararlı ise ve ikinci bir evliliğe ihtiyaç hissediyorsa evlenmesi caizdir. Aksi durumda ise nikahın geçerliliğine mani olmasa bile adaleti tesis etmediği için günaha girmiş olur. Eğer bu şartlara riayet etmezse haram işlemiş ve kul hakkına tecavüz etmiş olur. Bununla beraber ikinci bir evliliğin kendisi için zorunlu olduğunu düşünen birisinin de şahitler yanında nikah kıyabileceğini ve akrabalarına haber vermesinin farz olmadığını, eşinden izin almasının da zorunlu olmamakla birlikte, müstehap olduğunu söyleyebiliriz.
Allah Teala, Kur’an-ı Kerim’de birden fazla evliliğe müsaade etmiştir.[1] Ancak adaletli olunamayacak durumlarda tek evliliğin yapılmasını istemiştir. Bu nedenle gerekli olmadıkça birden fazla evliliğin doğru olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Çünkü birden fazla evlilik durumunda eşit davranmanın nerdeyse imkansız olduğunu, en azından çok zor olduğunu da yine Kuran’ın ifadesinden anlamaktayız.[2] Peygamber Efendimiz (s.a.s) birden fazla evlilik konusunda şu önemli ikazı yapmıştır: “İki zevcesi olup da birine tamamen meyledip diğerini ihmal eden kimse, kıyamet gününde, bir yanı felçli olarak gelir.”[3]
İslam hukukuna göre boşama için kullanılan sözler iki türlüdür. Bunlardan birisi boşamadan başka bir anlama gelmesi mümkün olmayan, sadece boşama için kullanılan “Seni boşadım, boşsun, boş ol.” gibi sözlerdir. Bunlara sarih/açık sözler denir. Diğeri de boşama anlamına gelebileceği gibi, başka anlamlara da gelebilen sözlerdir. Bu tür ifadelere de kinayeli sözler denir. “Git babanın evine.”, “Defol git.”, “Sen benim karım değilsin.”, “Ben senin kocan değilim.” gibi ifadeler, boşamada kullanılan kinayeli sözlerdendir. Bu tür sözlerin boşanmada etkili olabilmesi için, erkeğin bu sözleri boşama kastıyla söylemiş olması gerekir. Bu vb. kinayeli sözlerle boşamaya niyet edildiği takdirde bir bâin (kocaya tek taraflı olarak evliliği sürdürme hakkı vermeyip yeni bir nikâh akdi gerektiren) talak meydana gelir.[4] Şâfiîlere göre ise böyle kinayeli sözlerle yapılan boşamalar ric’î (kocaya tek taraflı olarak evliliği sürdürme hakkı veren boşama) sayılır.[5]
Boşama; ric’i ve bain olmak üzere iki türlüdür:
1) Ric’i boşama; açık boşama kelimeleri olan “boşadım, boşsun, boş ol” gibi lafızlarla meydana gelir. Ne şakası, ne de ciddisi farklı değildir, bu sözleri söyleyen koca boşamak kastı olmadığını iddia etse dahi kadâen bu sözlerle boşama gerçekleşir. Bu sebeple, boşama kelime ve sözlerinden dikkatle uzak kalınmalıdır. Böyle cümle ve kelimelerle eşini korkutmak cihetine dahi gidilmemelidir. Zira bu gibi kelimelerin korkutma veya başka niyetle olması hükmü değiştirmez. Hemen hepsi de âile bağını bir anda koparıp yok eder. Bu şekilde, boşamayı açık ifade eden sözlerle bir ya da iki kez talak verilmiş ise yeni bir nikaha gerek kalmadan koca karısına dönebilir.
2) Bâin boşama; boşanma mânâsına gelebildiği gibi farklı manalara da elverişli olan kinayeli sözlerle gerçekleştirilen boşamadır. “Babanın evine git, sen bana nâ mahremsin, bacımsın” gibi sözlerden birini karısına söyleyen kocanın boşama kastı yoksa talak olmaz, boşamak kastı ile söylediği takdirde veya boşamak kastının delili olarak öncesinde ayrılık mevzuları nın konuşulması esnasında bu sözler söylenmiş ise bir bâin talak gerçekleşir. Bu durumda da üç talak hakkı doldurulmamış ise yeni bir nikah kıymak suretiyle eşine dönmesi mümkün olur.
Kaynakça:
[1] Nisa, 4/3
[2] Nisa, 4/129
[3] İbn-i Mace, Nikah, 47; Mişkâtü’l-mesabih, 2/196
[4] Merğînânî, el-Hidâye, III, 166
[5] Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, III, 439
URL Kopyala
