Helallik isterken detaya girmeden genel ifadelerle helallik istemek yeterli olur mu?

Kul hakkını, ancak alacaklı olan kul affeder. Buna göre, daha dünyada iken bu hakkı telafi etmenin yolunu bulmak gerekir. Şayet bulamaz isek ahirete kalmış olur ki bu durum daha tehlikelidir. Şayet üzerimizde kul hakkı olan adam ölmüş ise, varislerine bu hakkı vermek gerekir. Ancak kişi günahlarından tövbe edip hakkını yediği kimselerle helâlleşmek istediği hâlde onlara ulaşamıyor yahut bulamıyorsa, bu durumda onların adına hayır yapmak, sadaka vermek ve onlar için dua etmek gerekir.

Bir hadîs-i şerîfte Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurdular: “Bir kimse kardeşinin haysiyetine yahut malına haksız olarak taarruz etmişse, iltimas olarak verilebilecek altın ve gümüşün bulunmadığı (kıyamet) gününden önce helâlleşsin. Aksi hâlde, yaptığı haksızlık nisbetinde onun iyi amellerinden alınıp hak sahibine verilir. İyiliği yoksa hak sahibinin günahından alınıp haksızlık eden adama yüklenir.”^[1]

Helâllik Dilemenin Yolları:

Helâllik isterken söylenecek sözler, hak sahibi ile olan beşeri münasebetlere ciddi zarar verecek ve tehlikeli bir boyuta ulaşacak ise, işin detayını anlatmadan helâllik dilenir ve helâl ederse kesin olmamakla birlikte Allâh’tan af umulur. Şayet detaylı anlatmak beşeri münasebetlere ciddi bir zarar vermeyecekse, anlatmak gereklidir. Burada zamana ve duruma göre hareket etmelidir.

Şayet kişinin maddî zararı varsa, mümkünse bunu söyleyip, maddî zararını ödeyerek helâllik dilemelidir. Şayet söylemek mümkün değilse, bir şekilde bu ödemeyi ona ulaştırmak gerekir.

 

---

Kaynakça:

[1] Buhâri, Kitâbu’l-mezâlim, 10; bâbu men kânet lehû mazlimetun, h. no: 3449

---

URL Kopyala