Katılım bankalarından satın alınan kira sertifikası câiz midir?

Kira sertifikası sisteminde yapılan şey; bir gayrimenkulün, sahibi olan şirket tarafından hisselendirilerek “belli bir süreliğine” bu hisselerin vatandaşa satılması ve daha sonra bu gayrimenkulü satan şirketin, yan kuruluşu tarafından tekrar vatandaştan kiralanması, belirlenen süre dolduğunda da, gayrimenkulün tekrar vatandaştan geri satın alınması işlemidir.

Daha sade ve anlaşılır dilde ifâde edecek olursak; sermayeye ihtiyaç duyan bir şirketin elindeki mevcut gayrimenkulünü, vatandaşlara satmış gibi göstererek vatandaştan sermaye elde edip, bu sermayeyi de kira kılıfı adı altında fâizi ile vatandaşa geri ödemesidir.

İslâm âlimlerinin satış akdinde üzerinde durduğu en önemli şartlardan biri mülkiyetin müşteriye geçmesidir. Mülkiyet ise, sahibinin o malda meşru nitelikli tüm tasarruflarda bulunma hakkı olması ile bir anlam kazanır. Bahsedilen uygulamada, dolaylı olarak gayrimenkulün mülkiyetini elinde bulundurdukları varsayılan yatırımcılar, varlığa baştan belirlenen bir süre içerisinde malik olmakta, fakat onun üzerinde hiçbir tasarruf yetkisine sahip bulunmamaktalar. Tek yetkileri, şirketin parayı iade etmemesi durumunda varlığın satılıp bedelin paylar oranında paylaşılmasından ibarettir.

Kira konusuna gelince, şirket zaten kendi tasarrufunda olan varlığın menfaatine bir kiracı gibi sahip olmamakta, aksine malın gerçek Mâlikî gibi her türlü risk şirkete ait olmaktadır. Örneğin, sertifikalara dayanak gösterilen bina depremde yıkılsa zarar sertifika sahiplerine değil şirkete ait olacaktır. Oysa fıkhın kabul ettiği kiralamada, kira konusu olan malın (kiracının kasıt ve kusuru dışındaki) bütün riskleri mal sahibine aittir.

---

URL Kopyala