Oruç çeşitleri nelerdir?

Farz ve vacib oruçlar, vakti belirli veya belirsiz şeklinde iki kısma ayrılmakla birlikte oruçlar; farz, vacib, nâfile ve mekrûh çeşitlerine ayrılır:

1) Ramazan ayı orucu belirli bir farzdır. Kazaya kalan ramazan ayına ait oruçlarla keffaret olarak tutulacak oruçlar da belirsiz birer farzdır. Yani bunlar, istenilen herhangi bir mubah günlerde tutulabilir.
2) Belli bir günde tutulması adanan bir oruç, belirli bir vacibdir. Herhangi bir gün, herhangi bir ay veya herhangi bir hafta gibi, belirlenmeyip tutulması adanan bir oruç da belirsiz bir vacibdir. Adanan itikafın oruçları da itikaf zamanlarına mahsus vacip oruçtur.
3) Allâh Teâlâ’nın rızası için tutulacak nâfile oruçlar da başlı başına bir nevi teşkil eder. Bunlar sünnet, müstahab, mendub diye isimlenirler. Aşura günü ile beraber ondan bir gün önce veya bir gün sonra tutulan oruçlar ve Eyyam-ı Biyz denilen her ayın on üçüncü, on dördüncü ve on beşinci günleri tutulan oruçlar gibi ki bunlar müstahaptır.

Haram Aylar denilen Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Receb aylarının perşembe, cuma ve cumartesi günlerinde ve Zilhiccenin başından dokuz günde tutulacak oruçlar da müstehaptır. Ramazan bayramının birinci gününde, Kurban bayramının dört gününde tutulacak oruçlar tahrîmen mekrûhtur. Çünkü bu günler, Yüce Allâh’ın kullarına olan birer ziyafet günüdür. Bu ziyafetten kaçınmak uygun olmaz. Bununla beraber bu günlerde tutulan oruçlar yine oruçtur. Şu kadar var ki, bozulursa kazası gerekmez. Çünkü câiz görülmeyen şey benimsenmiştir. Diğer bir görüşe göre, kazası gerekir.

Nevruz denilen ilkbahar gününde ve Mehrican denilen son bahar gününde kasden tutulan oruçlar tenzîhen mekrûhtur. Çünkü bu günlere hürmet edilmiş gibi olur. Oysa ki bunlara hürmet haramdır. Eğer kasıtlı olmaz yada adet üzere tutulan bir oruç bu günlere rastlarsa, bunun kerâheti olmaz.

Yine kasıtlı şekilde, yalnız cuma veya yalnız cumartesi günü ve özellikle Muharremin Aşure günü denilen yalnız onuncu günü oruç tutmak da tenzîhen mekrûhtur.

Geceleyin orucu bozmayıp iki gün birbirine bitişik olarak oruç tutulması da mekrûhtur. Buna Savm-ı visal denilir. Nâfile oruçlarda iyi olan oruç tutma şekli, birgün oruç tutmak ve birgün de tutmamaktır. Bu şekilde tutulan oruca Savm-ı Dâvûd denir.

Hacılar için güçsüzlük verecek olduğu takdirde, terviye ve arefe günlerinde oruç tutmak mekrûhtur. Çünkü daha sonra yapacakları hac işlerini yerine getirmekten aciz kalabilirler.

---

URL Kopyala