Çek veya senette iskonto yaparak gününden önce tahsil etmek câiz midir?

Alacaklının bir talebi olmadan, borçlu alacaklıya borcunu vadesinden önce ödemek istese, bu durumda alacaklı da kendisinden borcun bir miktarını almayıp ikrâmda bulunsa, alacakta yapılan bu indirim câiz olur.

Ancak taraflar erken ödeme ve indirimi pazarlık konusu yaparak gerçekleştirirlerse bu işlem, vadenin para karşılığında satın alınması demek olacağından câiz değildir.^[1] Alacaklının, elindeki çek veya senedi, karşılığını erken tahsil etmek amacıyla vadesinden önce üçüncü şahıslara daha düşük bir bedelle satıp elden çıkarması (çek ve senet kırdırmak) da câiz değildir.

Zira bu işlemde, aynı cins vadeli paranın daha düşük nakit parayla mübadelesi söz konusudur. Bu muamele ribe’l-fadl (fazlalık fâizi) olarak değerlendirilmektedir.^[2]

 

---

Kaynakça:

[1] Merğînânî, el-Hidâye, Kitâbu’l-buyû, bâbu’l-murâbaha, c. 5, s. 173; Mevsılî, el-İhtiyâr, Kitâbu’l-buyû, bâbu’t-tevliye ve’l-murâbaha, c. 2, s. 28
[2] Merğînânî, el-Hidâye, Kitâbu’l-buyû, bâbu’r-ribâ, c. 5, s. 180-181

---

URL Kopyala