İslam hukukunda boşanma, aceleci bir karar olmaktan ziyade, eşlerin önce kendi aralarında, sonra aile büyüklerinin arabuluculuğuyla sorunları çözmeye çalışmaları, uzlaşma yollarını aramaları ve ancak tüm çabalar sonuçsuz kaldığında başvurulacak son çare olarak kabul edilir. İslam hukuku (fıkıh), evliliğin kutsallığını vurgulamakla birlikte, bazı durumlarda boşanmanın meşru bir çözüm olabileceğini de kabul eder. Ancak boşanma, son çare olarak görülür ve tarafların uzlaşması ve evliliğin devamı için çaba gösterilmesi teşvik edilir.

Eşlerin boşanmaya karar vermesini meşru kılan başlıca geçerli sebepler şunlardır:
Şiddetli Geçimsizlik (Şikak): Eşler arasında evliliğin devamını imkansız hale getiren, şiddetli ve sürekli anlaşmazlıklar, kavgalar veya karşılıklı nefrete dayalı bir geçimsizlik hali boşanma için önemli bir sebeptir. Bu durumda, evliliğin amacına (sükûnet, sevgi ve merhamet) ulaşılması mümkün olmaz.
Zarar ve Haksızlık (Darar): Bir eşin diğerine fiziksel, psikolojik, duygusal veya malvarlığına yönelik sürekli zarar vermesi, haksızlık etmesi veya zulmetmesi boşanmayı meşru kılar. Örneğin, eşlerden birinin şiddet uygulaması, hakaret etmesi, terk etmesi, iffete yönelik ithamlarda bulunması veya evlilik yükümlülüklerini yerine getirmemesi bu kategoriye girer.
İnfak Yükümlülüğünü Yerine Getirmeme: Erkek eşin, hanımının ve çocuklarının nafaka (infak) yükümlülüğünü gücü yettiği halde yerine getirmemesi ve uzun süre haber vermeksizin kaybolması, kadın için boşanma (tefrik) talep etme hakkı doğurabilir.
Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirmeme: Cinsel ilişkiye girmemeye yemin etme veya cinsel ilişkiden kasıtlı olarak kaçınma durumları, İslam hukukunda boşanma sebebi olarak kabul edilebilir. Evliliğin önemli amaçlarından biri olan cinsel tatminin sağlanamaması, bu sebeplerden biridir.
Hastalık ve Engeller: Eşlerden birinde evlilik birliğini sürdürmeyi veya cinsel hayatı ciddi şekilde etkileyen, tedavi edilemez veya bulaşıcı hastalıklar veya fiziksel engeller (örneğin, cüzzam, baras, frengi gibi ağır hastalıklar, cinsel organlardaki kusurlar) boşanma sebebi olabilir. Bu tür durumlarda, eşinin rızası olmadan evliliği sürdürmeye zorlanması adil değildir.
Eşin Cezalandırılması veya Kaybolması: Eşlerden birinin ağır bir suçtan dolayı uzun süreli hapse mahkum olması veya uzun süre haber alınamayacak şekilde kaybolması da diğer eş için boşanma talep etme sebebi olabilir.
Dinden Dönme (İrtidat): Eşlerden birinin İslam dininden dönmesi (irtidat etmesi) durumunda, nikah kendiliğinden düşer ve evlilik sona erer. Bu durumda ayrı bir boşanma işlemine gerek kalmaz.
Boşanma Türleri ve Süreçleri:
Talak (Erkeğin Boşaması): Erkek eşin belli ifadelerle karısını boşadığını beyan etmesiyle gerçekleşir. Bu, erkeğin tek taraflı bir hakkıdır ancak keyfi kullanılması hoş karşılanmaz ve kınanır.
Hul’ (Kadının Boşanma Talebi): Kadının eşine bir bedel (genellikle mehrini veya başka bir malını) vererek boşanmayı talep etmesidir. Bu, erkeğin rızasına bağlıdır.
Tefrik (Yargı Kararıyla Boşanma): Geçerli sebeplerden birinin varlığı halinde, kadın veya erkek tarafından mahkemeye başvurularak yargı kararıyla boşanmanın sağlanmasıdır. Kadın için boşanma sebeplerinin çoğu mahkeme kararı gerektirir.