İslam hukukunda vekalet (temsilcilik) caizdir. Kişi, yapmaya yetkili olduğu bir işi bir başkasına vekalet yoluyla yaptırabilir. Zekatın toplanması ve dağıtılması ile kurbanın kesilmesi ve dağıtılması da bu çerçevede vekaletle yapılabilir. Peygamber Efendimiz (s.a.s.) döneminde de zekatların toplanması ve dağıtılması için görevliler tayin edilmiştir. Bu da vekaletin temelini oluşturur. Hadislerde de zekatın fakirlere ulaştırılması gerektiği vurgulanmıştır. Hayır kurumları, bu ayet ve hadisler doğrultusunda bir aracılık görevi üstlenirler. Önemli olan, zekatın nihayetinde hak sahiplerine ulaşmasıdır.  Zekat ve fitre alan hayır kurumunun, bu meblağları sadece Tevbe suresinin 60. ayetinde belirtilen yerlere sarf ettiğinden emin olunmalıdır. Kurumun şeffaf olması, denetlenebilir olması ve bu konuda güven vermesi önemlidir.

Zekat ve fitre, bir ibadet olduğu için niyet ve temlik (malı fakirin mülkiyetine geçirme) şarttır. Hayır kurumları bu konuda bir aracı (vekil) hükmündedir. Zekat veren kişi, kurumun bu zekatı uygun kişilere ulaştırması için vekalet vermiş olur. Bu vekaletin açıkça verilmesi veya kurumun zekatları bu amaçla topladığının biliniyor olması yeterlidir. Hayır kurumları, eğer zekat ve fitreyi genel hizmetleri (bina yapımı, genel masraflar vb.) için kullanacaklarsa, bu tür kurumlara zekat ve fitre verilmez. Zekat, doğrudan ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalıdır. Kurum, zekat fonlarını ayrı tutmalı ve sadece fakir ve ihtiyaç sahiplerine ulaştırmalıdır. Kurumun, zekat toplayıp bunu belirtilen sekiz sınıftan herhangi birine, örneğin fakir öğrencilere veya fakir ailelere ulaştırıyor olması durumunda geçerlidir.

Kurban ibadeti de bir ibadettir ve kendine özgü şartları vardır. Vekalet yoluyla kurban kesimi, özellikle günümüzde kurban etlerinin yurt içi veya yurt dışındaki ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması amacıyla yaygın olarak yapılmaktadır. Kurban kesen kişinin (veya vekil tayin edenin) kurban ibadeti niyetiyle kesim yapması şarttır. Hayır kurumu aracılığıyla kurban kesildiğinde de, bağışçı kurban niyetiyle bağışını yapmalı ve kurumu bu ibadetin yerine getirilmesi için vekil tayin etmelidir. Vekalet, sözlü, yazılı veya dijital ortamda açıkça verilebilir. Kurban, hayvanın kesilmesiyle yerine getirilen bir ibadettir. Sadece para bağışı yapmakla kurban ibadeti yerine gelmez. Hayvanın usulüne uygun olarak kesilmesi ve etinin tasadduk edilmesi esastır. Bu nedenle, vekalet verilen kurumun kurbanı gerçekten keseceğinden ve etlerini ihtiyaç sahiplerine ulaştıracağından emin olunmalıdır.