Sarhoşun talakı (boşaması) geçerli midir?
Sarhoşun talakı (boşaması) geçerli midir?
Bir adam eşine sarhoşken boş ol demiş ve şart olsun seni boşadım demiş. Bu durumda kadın ne yapmalıdır?
URL Kopyala
Aile bireyleri, özellikle boşanan kadın ve çocukları üzerinde önemli etkileri ve sosyal sonuçları bulunduğu için sarhoşun talâkı meselesi fıkıh tarihi boyunca ciddi tartışmalara yol açmış, son dönem kanunlaştırma çalışmalarında bu konuya ayrı bir alâka gösterilmiştir. Kaynaklarda tâbiîn âlimleri, müctehid imamlar ve mezhep fakihleri arasında sarhoşun talâkının geçerli olup olmayacağı konusunda her iki yönde görüş belirten pek çok isim zikredilir. (İbn Hazm, X, 209-211; İbn Kudâme, X, 346-347) Bazı eserlerde Hz. Ali, Muâviye ve İbn Abbas geçerli sayanlar arasında anılırsa da (İbn Kudâme, X, 346-347) İbn Kayyim, Hz. Osman ve İbn Abbas’ın sarhoşun talâkını geçerli saymadıklarını ve bu hususta sahâbe arasında görüş ayrılığı bilinmediğini belirtir. Ona göre esasen sarhoşun sözlü tasarruflarından hiçbirinin geçerli sayılmaması gerektiği çok sayıda delille desteklenebilmektedir. (İʿlâmü’l-muvaḳḳıʿîn, IV, 47-49)
Osmanlı Hukūk-ı Âile Kararnâmesi’nin Esbâb-ı Mûcibe Lâyihası’nda da (s. 19-20) sarhoş kocanın geçici cinnet halinde yaptığı bir fiile fıkhî sonuç bağlanarak bir ailenin mahvına yol açılması ve bunun haram yolla sarhoş olma temeline dayandırılması eleştirilmiş, Hz. Osman’dan sarhoşun talâkını geçerli saymadığının rivayet edildiği, Şâfiî’nin iki görüşünden birinin bu olduğu, Hanefîler’den de Muhammed b. Sellâm’ın (bilgi için bk. Leknevî, s. 168) bu kanaatte olduğu ve Tahâvî ile Kerhî’nin bu görüşü tercih ettiği belirtilerek anılan kararnâmede, “Serhoşun talâkı muteber değildir” hükmüne yer verilmiş (md. 104), bunu takiben 1929 tarihli Mısır Medenî Kanunu ile birçok İslâm ülkesinin ilgili kanunlarında bu yönde hüküm konmuştur. Ancak talakın geçerli sayılmaması için şer’an sarhoş sayılabilecek ölçüde temyiz gücünü kaybetmiş olmalıdır.